დიპლომატია და სამართალი

კეთილსინდისიერი შემძენის მიერ არაუფლებამოსილი პირის მიერ მასზე გასხვისებული ნივთის შეძენისას წარმოშობილი პრობლემების შესახებ (სასამართლო პრაქტიკის ანალიზის საფუძველზე)

თამარ გარდაფხაძე , ია ხარაზი — Sun, 29 Dec 2024 00:00:00 +0400

სტატიაში განსახილველ პრობლემას აქვს სამი უკიდურესი გადაწყვეტა: დააკისროს ყველა რისკი შესაძლო შეცდომასთან დაკავშირებით მესაკუთრეს, ასევე, დააკისროს ყველა რისკი მყიდველს, და ბოლოს, აღმოფხვრას ყველა რისკი რეგისტრაციის სისტემისა და აღრიცხვის დახმარებით, ყველა უფლება გახდეს აშკარა და შემოწმებადი.

ვინდიკაციის შეზღუდვის წესის მოქმედება დაკავშირებულია მთელი რიგი გარემოებების არსებობასთან: 1) შემძენი კეთილსინდისიერია: გულისხმობს კეთილსინდისიერებას გამსხვისებლის, როგორც მესაკუთრის მდგომარეობასთან მიმართებით. აღნიშნული მოძრავ ნივთთან დაკავშირებით გულისხმობს, გამსხვისებლის მიერ ნივთის ფლობას, ხოლო უძრავთან – მისი, როგორც მესაკუთრის დაფიქსირებას მარეგისტრირებელ ორგანოში; 2) ნივთის გამსხვისებელსა და შემძენს შორის დადებულია გარიგება, რომელიც მიმართულია საკუთრების უფლების გადაცემისკენ; 3) გარიგება სასყიდლიანია; 4) შემძენს, ფაქტობრივად, გადაცემული აქვს ნივთი, რომელიც არ არის ბრუნვიდან ამოღებული ან ბრუნვაში შეზღუდული; 5) ნივთი გამოსულია მართლზომიერი მფლობელის ხელიდან მისი ნებით.

აზრი, რომლითაც შემძენი ვალდებულია შეამოწმოს გამსხვისებლის უფლება, დღეისათვის საკმაოდ აქტუალურია, მით უმეტეს, უძრავი ნივთის მიმართ, რომელზეც საკუთრების უფლება გადადის მხოლოდ სახელმწიფო რეგისტრაციის შემდეგ. საერთოდ, სახელმწიფო რეგისტრაციის სისტემა, უფლების გადასვლა უძრავ ქონებაზე, შემოღებულია ყველა უფლების გამჭვირვალობის მიზნით უძრავ ქონებაზე, და საბოლოოდ, გამოირიცხოს ვინდიკაციის შეზღუდვის შემთხვევები უძრავ ქონებაზე. უძრავი ქონების მიმართ სარეგისტრაციო წესრიგს შემოაქვს მესაკუთრეების პირდაპირი აღწერა, რის შედეგად ყველა პრეზუმფციები, რომლებსაც ახლა ეწინააღმდეგება უტყუარი მტკიცებულებები, კარგავენ აზრს. საჯარო რეესტრში რეგისტრაციის ფაქტი ადასტურებს ქონებაზე უფლების წარმოშობასა და სახელმწიფოს მიერ საჯარო აქტით დადასტურების გზით გარანტირებულს ხდის უფლების ნამდვილობას. სამოქალაქო კოდექსის მიზნებიდან გამომდინარე, რეგისტრაციის აქტი – ეს არის საჯარო დადასტურება სამოქალაქო გარიგების საფუძველზე წარმოშობილი უფლების ნამდვილობისა.

სტატიაში ასევე საუბარია „უმცირესი ბოროტების“ თეორიის არსზე, რომელიც მდგომარეობს იმაში, რომ მიღებულმა გადაწყვეტილებამ ერთი მხარის სასარგებლოდ, მეორე მხარეს მოუტანოს, რაც შეიძლება მცირე ზიანი, ე. ი. დავა წყდება იმ მხარის სასარგებლოდ, რომელსაც უფრო ნაკლები შანსი აქვს დაიცვას თავისი ქონებრივი ინტერესები არაკეთილსინდისიერი გამსხვისებლის ხარჯზე და ა.შ.

ავიაგადამზიდველის პასუხისმგებლობის ზოგიერთი საკითხი მონრეალის 1999 წლის კონვენციის ფარგლებში

დავით გეფერიძე , ნინო კალატოზიშვილი — Sun, 29 Dec 2024 00:00:00 +0400

საერთაშორისო სამოქალაქო ავიაცია, სხვა სატრანსპორტო დარგებთან მიმართებაში, საკმაოდ ახალი სფეროა, რომელიც მუდმივად ვითარდება ტექნოლოგიური მიღწევების გავლენით. სახელმძღვანელო საერთაშორისო სამართლებრივი ნორმები ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების ეტაპზეა. აღნიშნულ სფეროში ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს საკითხს წარმოადგენს ავიაგადამზიდველის პასუხისმგებლობა. იგი რეგულირებულია ვარშავის 1929 წლისა და მონრეალის 1999 წლის კონვენციებით, რომლებიც თავისი წინამორბედის მსგავსად ადგენს ავიაგადამზიდველის პასუხისმგებლობას მგზავრების სხეულის დაზიანებისა და სიკვდილისთვის, ბარგის ზიანისა და დაგვიანებისთვის. 1999 წლის მონრეალის კონვენციის მე-17 მუხლს ამ საკითხში, შეიძლება ითქვას, სახელმძღვანელო დებულება აქვს, თუმცა მასთან მიმართებით საკმაოდ ბევრია ისეთი ელემენტი, რომელზეც არ არსებობს ერთიანი, შეჯერებული აზრი და, შესაბამისად, ხშირია შიდა თუ საერთაშორისო სასამართლოების განსხვავებული გადაწყვეტილებები. აღნიშნული ნორმის ნაწილების სტანდარტიზებული გაგება და განმარტება მნიშვნელოვანია იმისთვის, რომ სხვადასხვა სახელმწიფოს იურისდიქციებში სამართლებრივი პროცესები იყო ერთმანეთთან უფრო შესაბამისად განხორციელებული, რაც მოგვიანებით უზრუნველყოფს უფრო სამართლიან შედეგებს, დაეხმარება ავიაკომპანიებს ვალდებულებების შეფასებაში და მისცემს მგზავრებს უფლებას სრულად გაითავისონ თავიანთი უფლებები. საერთაშორისო სამოქალაქო ავიაციის განვითარებად ლანდშაფტში, კონსენსუსის მიღწევა მსგავს საკითხებზე არა მხოლოდ აძლიერებს საკანონმდებლო ბაზას, არამედ საერთაშორისო თანამშრომლობასაც, და ხელს უწყობს უსაფრთხოებასა და სამართლიანობას ყველა დაინტერესებული მხარისთვის.

ფულადი ვალდებულების პროცენტი, როგორც პასუხისმგებლობის ფორმა (თეორიული და პრაქტიკული ასპექტები)

ია ხარაზი, თამარ გარდაფხაძე — Sun, 29 Dec 2024 00:00:00 +0400

სტატიაში გამოკვეთილია ფულადი ვალდებულება სამართლებრივ ბუნებაზე, რომელიც მოვალის მიერ ნაკისრი ვალდებულების შესრულებას მხოლოდ ფულადი სახით უზრუნველყოფს. ფულადი ვალდებულების შესრულებისას გამოყოფილია საჯარო-სამართლებრივი ვალდებულება (როცა ვალდებული მეწარმე სუბიექტია – რეზიდენტი და არარეზიდენტი პირია და ფულად ვალდებულებას სახელმწიფოს წინაშე ასრულებს) და კერძოსამართლებრივი ვალდებულება (როცა ვალდებული პირი სამოქალაქო ბრუნვის მონაწილეა და ვალდებულება მხოლოდ სხვა, კერძო, პირის წინაშე აკისრია). ნაკვლევია განსახილველ პრობლემასთან დაკავშირებით ძირითადად ფუნდამენტური საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 403-ე და 625-ე მუხლები, რომლებიც სამოქალაქო სამართალურთიერთობის ერთ-ერთი საკვანძო ნორმათაგანია, სხვა მუხლებთან კავშირში. სტატიაში გატარებულია აზრი იმის შესახებ, რომ ამავდროულად, სამოქალაქო კანონმდებლობაში ცვლილებამდე არ არსებობდა ნორმები, რომლებიც დაადგენდა ფულადი ვალდებულებების დაგვიანების შემთხვევაში სხვისი სახსრების გამოყენების ინტერესს. ამიტომ, ხელშეკრულებიდან გამომდინარე, ფულადი ვალდებულებების დარღვევის შემთხვევაში, დაზარალებულ მხარეს (კრედიტორს) ხშირად უწევდა დაკმაყოფილებულიყო მოვალისგან მხოლოდ ჯარიმის ოდენობით წლიური პროცენტის დადგენით.

პროცენტული ზღვრების განსაზღვრისას, მხედველობაშია მისაღები, რომ ჯარიმა-საურავებს გააჩნიათ სანქციის ფუნქციაც, რაც მსესხებლის დისციპლინირებულ ქცევას უზრუნველყოფს. ამიტომ, ბალანსის დაცვა მნიშვნელოვანია. გატარებულია აზრი იმის შესახებ, რომ ბოლო წლებში, საარბიტრაჟო და სასამართლო პრაქტიკაში, ფულად ვალდებულებებზე დარიცხული პროცენტი ხშირად განიხილებოდა ჯარიმად, ეს მიდგომა ყველაზე გასაოცარი სახით აისახება ხოლმე საარბიტრაჟო სასამართლოს ზოგიერთ განმარტებაში, რომლის მიხედვითაც „გადახდის დაგვიანებისთვის ჯარიმის ანაზღაურება წელიწადში ხუთ პროცენტამდე ოდენობით“. ზოგიერთ შემთხვევაში, საარბიტრაჟო სასამართლოების მიერ სხვისი ფულის გამოყენების ინტერესი განიხილებოდა, როგორც ზარალი დაკარგული მოგების სახით. თუმცა, ამ შემთხვევაში შეუძლებელია კანონმდებლის პოზიციის ახსნა, პროცენტებისა და ზარალის თანაფარდობის შესახებ. პროცენტი არის სახსრების გამოყენების საფასური, მათი ღირებულების გარკვეული ეკვივალენტი ქონებრივ მიმოქცევაში, რაც, თავისი სამართლებრივი ბუნებით, წარმოადგენს სამოქალაქო სამართლის განსაკუთრებულ ზომას. სამართლებრივი პასუხისმგებლობა, რომელიც არ შეიძლება მიეწეროს არც ჯარიმებს და არც ზიანს. სხვა ადამიანების სახსრების გამოყენებისათვის პროცენტის შეგროვება ხელს არ უშლის კრედიტორების მოთხოვნების დაკმაყოფილებას იურიდიული ან ამოღების შესახებ. სახელშეკრულებო ჯარიმა მოვალის მხრიდან, მათ შორის, მუდმივად მოქმედი პირგასამტეხლოს სახით; გადასახდელი პროცენტის ოდენობა სასამართლოს არ შეუძლია შეამციროს შედეგების არაპროპორციული მოტივით.

სასამართლო გადაწყვეტილებებსა და აღმასრულებელ დოკუმენტებში, უნდა მიეთითოს თანხა, რომელზედაც დარიცხულია პროცენტი, ამ პროცენტის ოდენობა და თარიღი, საიდანაც აუცილებელია მათი გამოთვლა. კონკრეტული თანხა, რომელიც იქნება დარიცხული პროცენტი, შესაბამისი ბანკის მიერ უნდა განისაზღვროს სასამართლო გადაწყვეტილების ფაქტობრივად აღსრულების დღეს, ანუ სასამართლოს გადაწყვეტილების შესაბამისად ამოღებული თანხა ჩამოიწეროს მოვალის ანგარიშიდან და გადაეცემა კრედიტორს.

და კიდევ ერთი შენიშვნა საარბიტრაჟო და სასამართლო პრაქტიკაში ფულადი ვალდებულებების შეუსრულებლობისათვის პასუხისმგებლობის წესების გამოყენებასთან დაკავშირებით. ამ ნორმების ზედმეტად ვიწრო, ფორმალური ინტერპრეტაცია მიუღებლად იქნა აღიარებული, რაც პრაქტიკაში გამოიხატა. «უცხოური ფონდების» კონცეფცია მოიცავს არა მხოლოდ სხვა პირის კუთვნილ ფულს, არამედ კონტრაგენტისთვის განკუთვნილ ფულს, რომელიც არის ვალდებულება მიწოდებული (გაყიდული) საქონლის, შესრულებული სამუშაოს, გაწეული მომსახურებისთვის, მიუხედავად იმისა, რომ თანხები ფორმალურად არ არის «უცხო» მოვალესთვის და ა.შ.

დონალდ ტრამპი და საარჩევნო მანიპულაციები

ქეთი ჯიჯეიშვილი, სოფიო გორგილაძე — Sun, 29 Dec 2024 00:00:00 +0400

ამერიკული პრეზიდენციალიზმის ისტორიაში რთულია მოიძებნოს მსგავსი წინააღმდეგობებით აღსავსე, მკვეთრად განსხვავებული მოსაზრებები და პოზიციები, როგორიც დონალდ ტრამპის მიმართ არის. დონალდ ტრამპი არის პირველი პრეზიდენტი, რომელსაც არჩევნებში გამარჯვებამდე, არც ერთ პოლიტიკურ თუ ადმინისტრაციულ თანამდებობასთან არ ჰქონია შეხება. მისი უშუალო პოლიტიკური საქმიანობა, პირდაპირ თეთრი სახლიდან დაიწყო. აშშ-ის პრეზიდენტთა ჩამონათვალში ტრამპი პირველია, ვის წინააღმდეგაც სისხლის სამართლის საქმე აღძრეს.

თორღვა პანკელი-კოხტასთავის შეთქმულების გმირი თუ ქართული სახელმწიფოს მოღალატე!?

ნანა ციხისთავი, თამარ კოპალეიშვილი — Sun, 29 Dec 2024 00:00:00 +0400

საქართველოს ისტორიულ წარსულში არიან ისტორიული პირები, რომელთა შესახებაც გვაქვს დღემდე შემორჩენილი საინტერესო ფაქტები და მონაცემები, მაგრამ არ არის სიღრმისეულად შესწავლილი მათი წვლილი და, ასევე, როლი ქართული სახელმწიფოს მშენებლობაში. პირიქით, მივიწყებული და დაკნინებულია მათი სახელები და მოღვაწეობა. ასეთი ისტორიული პირები საკმაო რაოდენობითაა საქართველოს წარსულ ისტორიაში და მათ შორისაა მე-13 საუკუნის საინტერესო პერსონაჟი – თორღვა პანკელი, რომელიც პანკისის ციხის მფლობელადაა მოხსენიებული.

თორღვა პანკელი თავისი ბობოქარი, მაგრამ იდუმალებით მოცული თავგადასავლით იქცევს ჩვენს ყურადღებას. ჯერ იყო და მონღოლთა წინააღმდეგ კოხტაგორის შეთქმულებაში მიიღო მონაწილეობა. მერე ხელისუფლებას განუდგა და პანკისის საერისთავოს დაუმორჩილებლობა გამოაცხადა. ზოგიერთი ცნობით, მონღოლი დედოფლის, ჯიგდახათუნისა და მესტუმრე ჯიქურის ბრძანებით კლდიდან ისროლეს და მოკლეს.

ამგვარად, თორღვა პანკელი, პანკისის ერისთავი, კოხტასთავის შეთქმულების მონაწილე, პანკისის ციხის მფლობელი, დაახლოებული პირი იმდროინდელი არისტოკრატიული საზოგადოებისა, თვითონაც ლეგენდარული პირი, მოხსენიებული ქართულ ზეპირსიტყვიერებაში, როგორც გმირი, ფაქტობრივად, იმ ეპოქის ერთ-ერთი რაინდი იღუპება, როგორც მეფის მოღალატე და მას დედოფალი ჯიგდახათუნი გამოუტანს სასიკვდილო ვერდიქტს – მსახურის-მესტუმრე ჯიქურის ხელით. ამის თაობაზე იმ პერიოდის მემატიანეები დუმან. არადა, ეს პიროვნება გმირადაა შერაცხული ხალხურ თქმულებებსა და ლეგენდებში და მისი ცხოვრების ასეთი ბოლო ძალიან გაუგებარია.

დასკვნის სახით შეიძლება ვთქვათ, რომ მე-13 საუკუნის შუა ხანებში ძირეული გარდატეხა ხდება არა მხოლოდ სახელმწიფოს შიდა და საგარეო საქმეებში, არამედ ქართულ საზოგადოებაშიც. თუ რუსუდან დედოფლის გარდაცვალების შემდგომ, ქართულ საზოგადოებაში ძალიან დიდ როლს თამაშობდნენ კოხტასთავის შეთქმულების გმირები და მათ შორის თორღვა პანკელი, რომლის სახელიც სხვა გმირებთან ერთად ლეგენდებშიც მოიხსენიებოდა, ორმეფობის (დავით ულუსა და დავით ნარინის გამეფების დროს) პერიოდში, გამომდინარე მონღოლთა წესის დამკვიდრებიდან, ხელისუფლების მიერ აღზევდნენ დაბალი თანამდებობის პირები და ისინი წყვეტდნენ საზოგადოებრივი წესრიგის დაცვის საკითხებს. ამიტომ ამ სიტუაციაში არც მემატიანეების მიერ დატოვებული მრავალფეროვანი მასალები გვაქვს ამ დაფარული ისტორიის შესახებ და ზოგადად ამ ფაქტის გარშემო შემორჩენილ წყაროებში ძირითადად ცენტრალური ხელისუფლებაა გამართლებული.

ორი გერმანია – ორ ბანაკში წარმოებული პოლიტიკა (გფრ, გდრ)

ნანა ბახსოლიანი, სალომე ქავთარაძე — Sun, 29 Dec 2024 00:00:00 +0400

მეორე მსოფლიო ომის დასრულების შემდგომ გერმანიის განვითარების ძირითადი ეტაპები მსოფლიოს საერთაშორისო პოლიტიკის ძალთა ბალანსიდან ორპოლუსიან სისტემაზე გადასვლით, მსოფლიოს სამ სამყაროდ ჩამოყალიბების, სტაბილური ჰეგემონობის დამყარების ცვლილებებით წარიმართა.

პირველი ეტაპი, რომელიც გერმანიამ გაიარა, დაკავშირებულია მის ორად გახლეჩასთან. გერმანია ოთხ საოკუპაციო ზონად დაიყო: აღმოსავლეთი საოკუპაციო ზონა სსრკ-ს ეკუთვნოდა, დასავლეთ გერმანიის ტერიტორიაზე კი სამი – აშშ-ს, საფრანგეთისა და ინგლისის საოკუპაციო ზონები შეიქმნა. სინამდვილეში კი ეს იყო დიდი იდეოლოგიური განხეთქილება დასავლეთ და აღმოსავლეთ ბლოკებს შორის.

საქართველოს საგარეო-პოლიტიკური ვექტორები და ჩინეთთან ეკონომიკური დაახლოების პოლიტიკური ეფექტი

თამთა ჭეიშვილი — Sun, 29 Dec 2024 00:00:00 +0400

ნებისმიერი სუვერენული სახელმწიფოს არსებობისათვის, ერთ-ერთ მნიშვნელოვან წინაპირობას წარმოადგენს სწორი საგარეო-პოლიტიკური მიმართულების შემუშავება და პრაქტიკაში განხორციელება. საქართველოსთვის, როგორც პატარა და ასევე, რთული გეოპოლიტიკური მდებარეობის მქონე ქვეყნისათვის, სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია ეფექტური და მიზანმიმართული საგარეო-პოლიტიკური ვექტორების განსაზღვრა. ქვეყანას, რომელიც დგას, როგორც საშინაო, აგრეთვე, რეგიონული მასშტაბის გამოწვევების წინაშე, მწყობრი საგარეო კურსის გატარება სასიცოცხლოდ სჭირდება. საქართველოს, საკონსტიტუციო ვალდებულებად აქვს ქცეული, კონსტიტუციური ორგანოების მიერ, მიღებულ იქნას ყველა ზომა, ქვეყნის, ევროპის კავშირსა და ევროატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაციაში სრული ინტეგრაციის უზრუნველსაყოფად. ამავდროულად, საგრძნობლად შეიცვალა და განსაკუთრებით, მჭიდრო ეკონომიკური ხასიათ ის დაახლოების ტენდენციით ხასიათდება, საქართველო-ჩინეთის ურთიერთობები, რაც გასულ წელს, ორმხრივი სტრატეგიული პარტნიორობის ხელშეკრულებაზე ხელმოწერით დაგვირგვინდა. ერთი მხრივ, სწრაფვა ევროატლანტიკურ სტრუქტურებისკენ და მეორე მხრივ, აშშ-ს ეროვნული უსაფრთხოების სტრატეგიაში დასახელებულ, გლობალური პრიორიტეტებისა და საფრთხეების ერთ-ერთ მთავარ აქტორთან – ჩინეთთან სტრატეგიული პარტნიორობა, ქმნის მრავალწახნაგოვან სურათს, ქართული სახელმწიფოს საგარეო-პოლიტიკური ვექტორების შესახებ.

იეზუიტების ორდენი და ეკონომიკა

ნანა ციხისთავი, თამარ კოპალეიშვილი — Sun, 29 Dec 2024 00:00:00 +0400

ქრისტიანობის გავრცელების ისტორიაში ერთ-ერთ ყველაზე უცნაურ ექსპერიმენტად კოლონიალიზმის პერიოდში იეზუიტების ორდენის მიერ ინდიელების „დასაცავად“ შექმნილი დასახლებები, ე.წ. რედუქციები შეიძლება დასახელდეს. ხშირად მას იეზუიტების სახელმწიფოდაც მოიხსენიებენ, რომელიც 30 მსხვილ დასახლებას აერთიანებდა დღევანდელი პარაგვაის, ურუგვაისა და არგენტინის ტერიტორიებზე. რეგიონის განვითარების პერიოდში აქ დაახლოებით 140 000 ადამიანი ცხოვრობდა. მოგვიანებით, დასახლებები ჩნდება პერუში და ბოლივიის ტერიტორიაზე. 1767 წელს 70 ასეთი დასახლება იყო და მათში 200 000 ადამიანი ცხოვრობდა, ამავე წელს განდევნეს იეზუიტები და რედუქციამ თავისი არსებობა შეწყვიტა.

ქვემოიმერულის მორფონოლოგიურ პროცესთა ანალიზი

თეა ლორთქიფანიძე — Sun, 29 Dec 2024 00:00:00 +0400

ნაშრომში შევეცადეთ გაგვერკვია ქვემოიმერული დიალექტის ფონემატური სტრუქტურა და ამ ფონზე გაგვეანალიზებინა დიალექტში მიმდინარე მორფოფონემატური ცვლილებები.

რაც შეეხება ფონეტიკურ თავისებურებებს, ქვემოიმერული კილოკავის მონაცემების განხილვა მასში შემავალ უფრო წვრილ დიალექტურ ერთეულებთან და ქართული ენის სხვა კილო-თქმების მიმართ მრავალ საგულისხმო ჩვენებას გვაძლევს ბგერათსისტემაში მომხდარ ცვლილებათა საერთო ტენდენციების დასადგენად.

ძირეულ მორფემათა ანალიზმა ქვემოიმერულში დაადასტურა არსებული მოსაზრება იმის შესახებ, რომ სამმარცვლიანი ფუძეები ქართულისათვის არ არის ისტორიულად დამახასიათებელი.

ქვემოიმერულში გამოვლინდა თითქმის ყველა ძირითადი სიტაქსური თავისებურება, ხოლო დიალექტში მიმდინარე ფონეტიკურ ცვლილებებს განვიხილავთ, როგორც ენის ფონემატური სტრუქტურის მორფოლოგიურ და ზოგჯერ სინტაქსურ სტრუქტურაზე ზეწოლის შედეგს.

ქართულის, როგორც მეორე ენის, სწავლების ასპექტები და თანამედროვე რეალიები საქართველოში

ზურაბ სანადირაძე, ირინე არჯევანიძე — Sun, 29 Dec 2024 00:00:00 +0400

ქართული ენის, როგორც მეორე ენის, შესწავლა მნიშვნელოვანი გამოწვევაა უცხოელებისა და არაქართული მოსახლეობისთვის. ამ პროცესში უმთავრესი ყურადღება ეთმობა ენის უნიკალურ მახასიათებლებს, როგორიცაა ქართული ენის ნაწილობრივ აგლუტინაციური სტრუქტურა, შედარებით რთული გრამატიკა, ფონეტიკური თავისებურებები და ორიგინალური ანბანი. სწავლების პროცესი მოითხოვს ინოვაციური მიდგომების გამოყენებას, როგორიცაა კომუნიკაციური მეთოდები, მულტიმედიური რესურსები და კულტურული ჩართულობა.

განსაკუთრებული ყურადღება ექცევა ენის პრაქტიკულ გამოყენებას რეალურ სიტუაციებში, როლური თამაშებისა და დიალოგური პრაქტიკის მეშვეობით.

ქართული ენის შესწავლის ეფექტიანობა მეტწილად დამოკიდებულია სწორ მეთოდოლოგიასა და ენობრივ გარემოზე, რაც ეხმარება ენის შემსწავლელებს არა მხოლოდ ენის ტექნიკურ შესწავლაში, არამედ მისი კულტურული მნიშვნელობის გააზრებაში.

პარიზის, როგორც მოდერნისტული ქალაქის პარადიგმა ფრენსის სკოტ ფიცჯერალდის პროზაში

მარინე დონგუზაშვილი — Sun, 29 Dec 2024 00:00:00 +0400

ურბანისტულ მოდელებს, რომელიც მოდერნიზმის ერთ-ერთ უაღრესად საინტერესო კონცეპტს წარმოადგენს უცხოურ ლიტერატურაში, აქტიურად იკვლევენ.

პარიზს ასეთ მოდელებში განსაკუთრებული ადგილი უკავია. სხვადასხვა ავტორების მხრიდან იგი ხან „განუყრელ დღესასწაულთანაა“ შედარებული, ხანაც, „ჯაზის საუკუნის ბაბილონად“ მოიხსენიება.

ფრენსის სკოტ ფიცჯერალდის ნაშრომებში განსაკუთრებულ ყურადღებას იპყრობს მოდერნისტული ქალაქის კონცეპტი. პარიზი, რომელიც წარმოდგენილია როგორც, ქალაქი ბოჰემა, პერსონაჟისეული აღქმითაა ამოხატული ლიტერარატურის ამ სრულიად შეუდარებელ ნიმუშებში.

სამომხმარებლო ქცევის კანონზომიერებათა გამოკვლევა

მანანა ნანიტაშვილი — Sun, 29 Dec 2024 00:00:00 +0400

მარკეტინგის სისტემაში მოხმარების ადგილის საერთო შინაარსის განსაზღვრით ვიხილავთ კვლევის იმ სფეროებს, სადაც მომხმარებლის აქტიური როლი ვლინდება. მომხმარებლის ქცევა, როგორც მარკეტინგის შესწავლის ერთ-ერთი მიმართულება, პასუხობს მოხმარების აქტიური როლის გამოკვლევას საბაზრო ეკონომიკაში. მარჟინალიზმის წარმომადგენლებმა მოხმარების პრობლემას ჩაუყარეს თეორიული საფუძველი, რომლის ბაზაზე ვითარდება შეხედულებები სამომხმარებლო ქცევის მიზნებსა და ამოცანებზე თანამედროვე მარკეტინგში. ეს მემკვიდრეობა, მოკლედ რომ ვთქვათ, რაციონალური ქცევის თეორიამდე დაიყვანება, როგორც არჩევის ოპტიმიზაციის საფუძველი რესურსების უკმარისობის პირობებში.

მომხმარებელთა ქცევები მარკეტინგული კვლევის შემადგენელი ნაწილია და არა თვითმიზანი. მარკეტინგულ ასპექტში სამომხმარებლო ქცევა, ეს, პირველ რიგში, მომხმარებლის მზადყოფნის შეფასებაა ყიდვის პროცესში, როგორც მთლიანად, ასევე ყიდვის შესახებ რიგი ობიექტურ-სუბიექტური ფაქტორების თაობაზე გადაწყვეტილების მიღების გავლენის თვალსაზრისით. სამომხმარებლო ქცევის სიღრმისეული კვლევის გზაზე გარკვეული ნაბიჯები აქვთ გადადგმული ა. დაიანს, ჟ. ჟ. ლამბენს, ჯ. ხიკსის, ვ. პარეტოს, ფ. კოტლერს და სხვა მეცნიერებს, რომელთა ნაშრომებში დამუშავებულია უდიდესი საკვლევი მასალა, სამომხმარებლო ქცევის შესახებ თავმოყრილია ეკონომისტების, სოციოლოგებისა და ფსიქოლოგების ბოლო წლების მეცნიერული აზრი. ამასთან, სწორედ ესენი დომინირებენ, როგორც ყიდვის აქტის განმახორციელებელი გადაწყვეტის პროცესის იდეის მოდელირების შემქმნელნი.

სამომხმარებლო ქცევის კანონზომიერებათა გამოკვლევა კვლევა რჩება აქტუალურ პრობლემად. პირველ რიგში, მთლიანად მოხმარების ეკონომიკის სუსტი დამუშავების გამო. დამუშავების დონე სამომხმარებლო ქცევის დარგში ჯერ კიდევ არ იძლევა დასრულებული ამოცანის მთლიანად გადაჭრის საშუალებას.

ლიტერატურაში ჯერ კიდევ არ არის რაციონალური და არარაციონალური მოტივების გამოკვეთილი შეფასება. ყოველივე ეს იმყოფება საპროგნოზო (რაციონალური) ქცევის მოდელების საზღვრებს მიღმა გამოცხადებული ფსიქოლოგიური გამოკვლევების ობიექტად. არ არსებობს ყიდვის შესახებ გადაწყვეტილების მიღების მექანიზმის აღწერა იმ თანმიმდევრობით, რომლითაც ყალიბდება სამომხმარებლო შეკვეთა, ე. ი. მოხმარების ფიქსირებული რაოდენობრივი მდგომარეობა. არ არსებობს მოდელები, რომლებიც იკვლევენ მარკეტინგული ზემოქმედების ეფექტიანობას საქონლის მოძრაობის მსვლელობაზე კონკურენტულ გარემოში, ანუ, საქონლის კონკურენტუნარიანობის მართვის მოდელი, სამომხმარებლო ქცევის კანონზომიერებათა გათვალისწინებით.

მდგრადი ტურიზმი, როგორც ურთიერთობის ახალი ტიპი „მწვანე ეკონომიკის“ განვითარებაში

მანანა ალადაშვილი, ნათელა თუშიშვილი — Sun, 29 Dec 2024 00:00:00 +0400

ნაშრომში წარმოდგენილია მდგრადი ტურიზმის როლი „მწვანე ეკონომიკის“ განვითარებაში. მდგრადი ტურიზმი გვევლინება თანამედროვე გლობალიზაციის მოვლენად, რომელიც მსოფლიოში სწრაფი ტემპით იზრდება, რაც იწვევს სხვადასხვა ქვეყნის მთავრობების დიდ ინტერესს. თუ გადავხედავთ განვითარებული ქვეყნების სტრატეგიულ გეგმებს, მდგრადი ტურიზმი, როგორც მწვანე ტურიზმის ფორმა, ერთ-ერთ პრიორიტეტულ მიმართულებებს შორისაა და მისი ინტეგრაცია ბიზნესში სწრაფი ტემპით მიმდინარეობს, რაშიც მთავრობის ხელშეწყობა მაქსიმალურია. საკმაოდ დიდია მდგრადი ტურიზმით დაინტერესება პოლიტიკური ორგანიზაციებისა და ასოციაციების დონეზეც.

ნაშრომში წარმოდგენილია მწვანე ტურიზმის როლი მდგრადი ტურიზმის განვითარებაში. აღნიშნულია, რომ მწვანე ტურიზმის შემდგომი წარმატებული განვითარებისათვის დიდი მნიშვნელობა აქვს ახალი ტექნოლოგიების დანერგვას, რესურსების მოხმარებისა და ნარჩენების გადამუშავების მიზნით. ასევე აუცილებელია ენერგოდამზოგავი ტექნოლოგიების გამოყენება, რომელიც ხელს შეუწყობს მწვანე ტურიზმის განვითარებას, რაც მომავალში მწვანე ეკონომიკის განვითარების საფუძველია.

ნაშრომში შესწავლილი და გაანალიზებულია საქართველოში მდგრადი ტურიზმის განვითარების შესაძლებლობები და გამოვლენილია მისი როლი „მწვანე ეკონომიკის“ განვითარებაში. მოცემულია სათანადო დასკვნები და რეკომენდაციები.

ვენჩერული კაპიტალის ბაზარი – კაპიტალის თანამედროვე ალტერნატიული ბაზრის ელემენტი

მარინა ლუარსაბიშვილი — Sun, 29 Dec 2024 00:00:00 +0400

თანამედროვე სამყაროში, გახსნილ და გლობალური ხასიათის საინფორმაციო სივრცეში, სადაც აზრებისა და იდეების მუდმივი და მრავალფეროვანი გაცვლა მიმდინარეობს, იქ, სადაც არ არსებობს შეზღუდვები და კრიტიკული კონტენტი საკმაოდ ხშირია, ერთ-ყველაზე მნიშვნელოვან ფაქტორს, რომელიც აფერხებს ინოვაციურ საქმიანობას, და, შესაბამისად, ქვეყნის ეკონომიკურ ზრდას, წარმოადგენს ფინანსური ფაქტორი – ინოვაციური პროექტების დაფინანსებისთვის საჭირო სახსრების უკმარისობა და ხელმიუწვდომელობა.

ნაშრომში შემოთავაზებულია კაპიტალის თანამედროვე ალტერნატიული ბაზრის ერთ-ერთი ელემენტი ვენჩურული კაპიტალის ბაზარი, რომელიც წარმოადგენს სპეციალიზებული ინვესტორის ფინანსური სახსრებისა და ეკონომიკური შესაძლებლობების ერთობლიობას, რომელიც მიმართულია იმ კომპანიის განვითარებაზე, რომელსაც არ გააჩნია საკუთარი ფულადი სახსრები და ბიზნესის წარმართვის გამოცდილება.

HR შესაბამისობის მნიშვნელობა დამსაქმებლისთვის და დასაქმებულისთვის

ასმათ შამუგია — Sun, 29 Dec 2024 00:00:00 +0400

მოცემული თემა, ვფიქრობთ, ფრიად აქტუალურია, რადგან ამ მიმართულებით არსებული პრობლემები საკმაოდ ბევრია. ამიტომ, უაღრესად მნიშვნელოვნად მიგვაჩნია მათი სიღრმისეული შესწავლა, რეკომენდაციების შემუშავება და მსგავსი ფაქტების მინიმუმამდე დაყვანა.

წინამდებარე სტატიაში განხილულია ქართულ ინოვაციურ კომპანიებში დაფიქსირებული დისკრიმინაციული ფაქტები, მათი წარმომშობი მიზეზები. ასევე ავტორის მიერ შეთავაზებულია მოგვარების რეკომენდაციები.

პერსონალის შერჩევას ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ადგილი უკავია ადამიანური რესურსების მართვაში. ამა თუ იმ პოზიციისათვის მუშაკთა სწორად შერჩევა ორგანიზაციის წარმატებისა და განვითარების საწინდარია. ადამიანური რესურსების მართვაში დაგროვილმა მრავალწლიანმა გამოკვლევებმა მეცნიერები მიიყვანეს დასკვნამდე, რომლის თანახმადაც, პიროვნების უნარები, ცოდნა და სხვა მახასიათებლები საჭიროა შეესატყვისებოდეს სამუშაო პოზიციას. პერსონალის შერჩევის ძირითადი აზრიც სწორედ ამაში მდგომარეობს. სამუშაოს კარგად, ეფექტიანად შესრულება დამოკიდებულია ამ პოზიციისათვის სწორად შერჩეულ კადრზე.

ნაშრომის მიზანს წარმოადგენს HR შესაბამისობის შესახებ ავტორის მიერ შესწავლილი ინოვაციური კომპეტენციების გაანალიზება.

შემოსავლების უთანასწორობის ეკონომიკური შედეგი

მაია გელაშვილი — Sun, 29 Dec 2024 00:00:00 +0400

შემოსავლების განაწილებაში უთანასწორობა მოსახლეობის მწვავე პრობლემაა, როგორც განვითარებულ, ისე განვითარებად ქვეყნებში, ვინაიდან იგი წინაპირობაა ქვეყნის მდგრადი სოციალურ-ეკონომიკური განვითარებისა. თუმცა მსოფლიოში შემოსავლების განაწილებით სრულიად თანასწორი საზოგადოება არ არსებობს, რაც არც სასურველი და არც მიღწევადია. აქ მნიშვნელოვანია პროპორცია, რომ არ უნდა იყოს უკიდურესად ღარიბები და უზომოდ მდიდრები. სწორედ სახელმწიფოა ვალდებული უზრუნველყოს თავის ქვეყნის მოქალაქეთა ცხოვრების პირობების შექმნა და გაუმჯობესება. შემოსავლების უთანასწორო განაწილება კომპლექსური ხასიათისაა და განსაკუთრებით იგი მოიცავს უმუშევრობას, რომლის მთავარი მიზეზი არასტაბილური პოლიტიკური გარემო და არაკვალიფიციური მუშახელია.

საქართველოში საზოგადოება ყველაზე მნიშვნელოვანი პრობლემის სოციალ-ეკონომიკური უთანასწორობის წინაშე დგას. ეკონომიკურ ჭრილში მოსახლეობის დიდი ნაწილი არარეალიზებული და დაბალმსყიდველუნარიანია. რაც შესაძლებელს ხდის დაპირისპირების რისკს და საზოგადოების შიდა არეულობის, ვინაიდან ადამიანებს უნდა შეეძლოთ საკუთარი შრომიდან მიიღონ მეტი სარგებლიანობა და კეთილდღეობა თავიანთი არსებობისათვის და მაშინ როცა ხდება შემოსავლების უთანასწორო გადანაწილება და საარსებო მინიმუმსაც ვერ იღებს რა თქმა უნდა პირდაპირი მნიშვნელობით ჩნდება პოლიტიკური მღელვარება,

შესაბამისად, აღმოფხვრის გზები მთავრობის ინტერვენციას მოითხოვს, რადგან მან უნდა გაატაროს ისეთი ფისკალური პოლიტიკა, რომელიც შეამცირებს შემოსავლების განაწილების უთანასწორობას გრძელვადიან პერიოდში და გამოიწვევს თანასწორობას. ამგვარი ქვეყანა იქნება მდიდარი, სტაბილური და ერთიანი.

მენეჯმენტის აქტუალური პრობლემები

ნაირა ღვედაშვილი, გულნარა იმედაშვილი — Sun, 29 Dec 2024 00:00:00 +0400

საქართველოში მენეჯმენტის თანამედროვე მიდგომების დანერგვის აუცილებლობა სულ უფრო და უფრო აქტუალური ხდება და ასოცირდება ქვეყნის ორიენტაციასთან გლობალური ურთიერთობების განვითარების მასშტაბით.

მენეჯმენტის მიზნის ფარგლებში გასათვალისწინებელია მისი მიღწევისთვის აუცილებელი ამოცანების განხორციელება, რომელიც თავის მხრივ, მოიცავს მეცნიერული მიდგომების, პრინციპებისა და მეთოდების შემუშავებას, მათ პრაქტიკულ გამოყენებას, სიღრმისეულ ეკონომიკურ ანალიზს, კომპეტენტური რესურსებით დაკომპლექტებას, სტრატეგიული მიზნებისა და პერსპექტივების გათვალისწინებას, ეფექტიან სამოტივაციო სისტემას, ინტელექტუალური კაპიტალის გაზრდას, ტრენინგებისა და პერსონალის განვითარების ყოვლისმომცველი სისტემის დანერგვას, რაც უზრუნველყოფს როგორც გუნდის, ისე ინდივიდის და მთლიანად ორგანიზაციის მდგრად, საიმედო, პერსპექტიულ და ეფექტიან მუშაობას, კონკურენტუნარიანი საქონლისა და სერვისის შექმნისა და რეალიზაციის კუთხით.

მაგრამ, მენეჯმენტი ვერ იქნება წარმატებული, თუ ის განხორციელდა ,,ბუნდოვანი’’ და გაურკვეველი მიზნების მიხედვით და, შესაბამისად, არ ექნება მკაფიო სტრატეგია. ამასთან, ჯანდაცვის მენეჯმენტში არის ფაქტორები, რომლებიც ართულებს მენეჯერების მართვის პროცესის ორგანიზებას. შემაფერხებელ ფაქტორებში კი შედის პერსონალის დაბალი დონე, რეკლამის ნაკლებობა, დიაგნოსტიკის დაბალი ხარისხი, სუსტი მატერიალური ბაზა, ასევე არასაკმარისი დაფინანსება, ძვირადღირებული აღჭურვილობა, პაციენტების უმეტესობის ძვირადღირებულ მედიკამენტებზე ხელმიუწვდომლობა და ა. შ.